Προσαρμοστικότητα αρωματικών φυτών στις ελληνικές συνθήκες και αντιμικροβιακή δράση των παραγόμενων αιθέριων ελαίων

Τέσσερα είδη αρωματικών φυτών (ρίγανη, θυμάρι, δενδρολίβανο και φασκόμηλο) καλλιεργήθηκαν σε πειραματικό αγρό στην περιοχή της Ορεστιάδας για χρονικό διάστημα 3 ετών σε συνθήκες με και χωρίς τεχνιτή αρδευση. Σκοπός ήταν η μελέτη της προσαρμοστικότητας και τελικά να εκτιμηθούν η απόδοση σε δρόγη, η ποιότητα των παραγόμενων αιθέριων ελαίων και η αντιμικροβιακή τους δράση, παράγοντες που επηρεάζουν την προστιθέμενη αξία του τελικού προϊόντος.Η ρίγανη και το θυμάρι είχαν μεγαλύτερη απόδοση σε βιομάζα στην αρδευόμενη καλλιέργεια σε σχέση με την μη αρδευόμενη. Στο δενδρολίβανο τις δυο πρώτες χρονιές υπερτερούσε η αρδευόμενη καλλιέργεια ενώ, όσο ωρίμαζε το φυτό αναπτύχθηκε καλύτερα η ξηρική καλλιέργεια. Στο φασκόμηλο μόνο στις συγκομιδές του Οκτωβρίου παρατηρήθηκε προβάδισμα της αρδευόμενης καλλιέργειας έναντι της ξηρικής. Με τη μέθοδο της υδροάποσταξης έγινε η παραλαβή του αιθέριου ελαίου των αρωματικών φυτών. Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο κυμάνθηκε από 2.1-6.3% για τη ρίγανη, 2.2 – 4.1% για το δενδρολίβανο, 1.22-2.55% για το θυμάρι και 0.97- 1.58% για το φασκόμηλο. Στη σύγκριση μεταξύ των δυο μεταχειρίσεων ανά περίοδο συγκομιδής δεν υπήρχαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές στην απόδοση σε αιθέριο έλαιο και για τα τέσσερα είδη αρωματικών φυτών. Η ανάλυση του αιθέριου ελαίου των φυτών με αέριο χρωματογράφο – φασματογράφο μάζας (GC/MS), έδειξε ότι τα συστατικά σε αφθονία ήταν η καρβακρόλη (73.3-83%) για τη ρίγανη, το α-πινένιο (0.8-24.1%) η 1,8-σινεόλη (22.9-26.6%) και η καμφορά (23.8-34.5%) για το δενδρολίβανο, η θυμόλη (47.4-60.1%) για το θυμάρι και τέλος η 1,8-σινεόλη (12.7-28.5%) και η α-θουγιόνη (5.6-17%) για το φασκόμηλο. Τέλος μελετήθηκε η αντιμικροβιακή δράση του αιθέριου ελαίου του κάθε φυτικού είδους έναντι 4 ειδών μικροοργανισμών E.coli, K.oxytoca, K.pneumoniae και L.monocytogenes με την μέθοδο της μίκρο-αραίωσης. Το εύρος της ελάχιστης ανασταλτικής συγκέντρωσης (ΕΑΣ) της E.coli είναι 11.6-231.7 μg/mL για τη ρίγανη, 212-420.2 μg/mL για το δενδρολίβανο, 24.6-44.8 μg/mL για το θυμάρι και 383.7-537.8 μg/mL για το φασκόμηλο. Το εύρος της ΕΑΣ για την K.oxytoca ήταν 1-88.4 μg/mL για τη ρίγανη, 118-320 μg/mL για το δενδρολίβανο, 4.6-156.9 μg/mL για το θυμάρι και 140-294 μg/mL για το φασκόμηλο. Το εύρος της ΕΑΣ για τη K.pneumoniae κυμάνθηκε από 12-98.3 μg/mL για τη ρίγανη, 230-390 μg/mL για το δενδρολίβανο, 8.3-33.3 μg/mL για το θυμάρι και 237.3 - 424 μg/mL για το φασκόμηλο. Το εύρος της ΕΑΣ για τη L. monocytogenes βρέθηκε από 0.5-96 μg/mL για τη ρίγανη, 89.6-172.8 μg/mL για το δενδρολίβανο, 0.3-77.6 μg/mL για το θυμάρι και 15.2-460.8 μg/mL για το φασκόμηλο. Από τα τέσσερα είδη φυτών το πιο δραστικό αιθέριο έλαιο ήταν της ρίγανης και λιγότερο αυτό του φασκόμηλου, ενώ από τα τέσσερα είδη μικροοργανισμών λιγότερο ανθεκτικό ήταν η L. monocytogenes και το πλέον ανθεκτικό η E.coli.Από τα παραπάνω θα μπορούσαμε να προτείνουμε να καλλιεργηθεί στην περιοχή πολυετής κυρίως αρδευόμενη ρίγανη. Το θυμάρι θα μπορούσε να καλλιεργηθεί μόνο ως αρδευόμενη πολυετή καλλιέργεια με ικανοποιητική απόδοση σε περιεκτικότητα και ποιότητα αιθέριου ελαίου με ισχυρή αντιμικροβιακή δράση. Το δενδρολίβανο καλό θα ήταν να καλλιεργηθεί ως ξηρική σε πολυετή καλλιέργεια κυρίως για την παραγωγή ξηρής βιομάζας και αιθέριου ελαίου δεδομένου ότι όσο ωριμάζει δεν παράγει έλαιο με ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες τόσο έναντι Gram (+) αλλά και Gram (-) μικροοργανισμών. Τέλος, το φασκόμηλο θα μπορούσε να καλλιεργηθεί ως πολυετή αρδευόμενη καλλιέργεια και μονοετή καλλιέργεια για την παραγωγή ξηρής δρόγης και σε αιθέριου ελαίου αλλά όχι για αντιμικροβιακή δράση.