Παραγωγή και μελέτη μονοκλωνικών αντισωμάτων από ασθενείς με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία

Στη χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία (ΧΛΛ), η ύπαρξη υποσυνόλων ασθενών με ομόλογους («στερεότυπους») Β κυτταρικούς υποδοχείς (ΒΚΥ) υποστηρίζει το ρόλο της αντιγονικής διέγερσης στην ανάπτυξη της νόσου. Το εμπλεκόμενο(α) αντιγόνο(α) παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστα καθιστώντας κρίσιμη την ανάλυση των ΒΚΥ από άποψη ειδικότητας και συγγένειας. Στην παρούσα μελέτη, ΧΛΛ μονοκλωνικά αντισώματα παράχθηκαν με την τεχνολογία των υβριδωμάτων και του ανασυνδυασμένου DNA και εξετάστηκαν εναντίον κοινών (αυτό)αντιγόνων. Ενδιαφέρον παρουσίασαν τα ευρήματα που αφορούσαν τους ΒΚΥ των στερεότυπων υποσυνόλων #13 και #8.Μέσω ανοσογενετικών αναλύσεων εντοπίσαμε 12 ΧΛΛ περιπτώσεις που έφεραν μεταλλαγμένες, στερεότυπες αναδιατάξεις IGHV4-59/IGHD2-15/IGHJ2 των γονιδίων των ανοσοσφαιρινών και στερεότυπες σωματικές μεταλλάξεις (υποσύνολο #13). Επιπλέον δυο ασθενείς με άτυπη ΧΛΛ, ένας ασθενής με Σπληνικό Λέμφωμα της Οριακής Ζώνης και μια περίπτωση μονοκλωνικής Β λεμφοκυττάρωσης βρέθηκαν να εκφράζουν τον στερεότυπο ΒΚΥ του υποσυνόλου #13. Ομοιότητες βρέθηκαν και με ένα ρευματοειδή παράγοντα (ΡΠ), έναν ΒΚΥ από ασθενή με ΧΛΛ, με ιστορικό μικτής κρυοσφαιριναιμίας τύπου ΙΙ (ΜΚΤΙΙ) και θετικότητα για anti-HCV (Hepatitis C Virus) αντισώματα και τις κλωνοτυπικές αλληλουχίες δύο ασθενών με μυοεπιθηλιακή σιελαδενίτιδα που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο συνδρόμου Sjögren. Για το συνδρόμο Sjögren έχουν δημοσιευτεί σημαντικές ανοσογενετικές ομοιότητες με την HCV+ ΜΚΤΙΙ. Επιπλέον, 3 ασθενείς του υποσυνόλου #13 ήταν θετικοί για αντι-HCV αντισώματα στον ορό. Επιπλέον, η μονοκλωνική ανοσοσφαιρίνη ασθενούς του υποσυνόλου έδειξε ισχυρή δράση ΡΠ, ενώ δεν αντιδρούσε με αντιγόνα του ιού HCV, όπως συμβαίνει και με την IgM με δράση ΡΠ στην ΜΚΤ ΙΙ, όπου η αντι-HCV αντιδραστικότητα μεσολαβείται από πολυκλωνικές IgG ανοσοσφαιρίνες που σχηματίζουν ανοσοσυμπλέγματα με τον μονοκλωνικό ΡΠ. Συμπερασματικά, στην παρούσα εργασία αποδεικνύουμε δράση ΡΠ για ένα υποσύνολο διακριτών υποδοχέων που εντοπίστηκαν σε ευρύ φάσμα Β λεμφοϋπερπλαστικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της ΧΛΛ και υποδεικνύουν την ύπαρξη μηχανισμών διασταυρούμενης αντιδραστικότητας ή μοριακού μιμητισμού των αντιγονικών στοιχείων που επιλέγουν τα πρόδρομα κακοήθη κύτταρα και οδηγούν σε ετερογενείς αλλά συναφείς κλινικές οντότητες.Τέλος, το στερεότυπο υποσύνολο #8 χαρακτηρίζεται από την έκφραση αμετάλλακτων στερεότυπων υποδοχέων IGHV4-39/IGKV1(D)-39, ισοτύπου IgG. Οι ασθενείς του υποσυνόλου #8 παρουσιάζουν επιθετική κλινική πορεία και την υψηλότερη καταγεγραμμένη πιθανότητα μετατροπής της ΧΛΛ σε επιθετικό λέμφωμα (σύνδρομο Richter). Με σκοπό να διαλευκάνουμε τη βιολογική βάση της επιθετικής συμπεριφοράς του υποσυνόλου #8, μελέτησαμε το πρότυπο της αντιγονικής αναγνώρισης των mAbs του υποσυνόλου σε σύγκριση με το αντίστοιχο πρότυπο των mAbs άλλων στερεότυπων υποσυνόλων είτε καλής πρόγνωσης (υποσύνολο #4) είτε κακής πρόγνωσης (υποσύνολα #1 και #2). Πραγματοποιήθηκαν πειράματα ανοσοανίχνευσης τύπου ELISA όπου τα ΧΛΛ αντισώματα χρησιμοποιήθηκαν ως πρωτογενή αντισώματα και ελέγχθηκε η αντιδραστικότητα έναντι βακτηριακών λιποπολυσακχαριτών, δίκλωνου DNA και νέο-αντιγόνων που παράγονται σε καταστάσεις οξειδωτικού στρες. Τα μονοκλωνικά αντισώματα του υποσυνόλου #8 παρουσίασαν έντονη πολυαντιδραστικότητα καθώς αναγνώρισαν όλα τα αντιγόνα του πάνελ. Το προφίλ της αντιγονικής αναγνώρισης των αντισωμάτων του υποσυνόλου #8 συνδέει την έντονη πολυαντιδραστικότητα των αντισωμάτων του υποσυνόλου με την κλινική επιθετικότητα. Πιθανόν, η απεριόριστη ικανότητα απόκρισης στα πολλαπλά ερεθίσματα του μικροπεριβάλλοντος μπορεί να διεγείρει συνεχώς τα λευχαιμικά κύτταρα καθ’ όλη τη διάρκεια της φυσικής ιστορίας της νόσου οδηγώντας στην προοδευτική επιλογή των πιο επιθετικών κλώνων.