Η έμφυλη διάσταση της αλληλεπίδρασης στις αίθουσες διδασκαλίας στο δημοτικό σχολείο

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση της αλληλεπίδρασης των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης με τους μαθητές και τις μαθήτριες της ΣΤ’ τάξης και ο εντοπισμός πιθανής έμφυλης διαφοροποίησης στο πλαίσιο των μαθημάτων των Μαθηματικών και της Γλώσσας στην πόλη της Κορίνθου. Από την πλευρά της μεθοδολογίας, η παρούσα έρευνα χρησιμοποίησε τη μέθοδο της συμμετοχικής παρατήρησης και των ημι-δομημένων συνεντεύξεων, με σκοπό την τριγωνοποίηση των δεδομένων. Σε ποσοτικό επίπεδο, καταγράφηκε μέσα από την κλείδα παρατήρησης το πλήθος των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στους/τις εκπαιδευτικούς και τους/τις μαθητές/τριες όσον αφορά α) ποιο φύλο έχει περισσότερες ευκαιρίες συμμετοχής στα εν λόγω μαθήματα, β) ποιο φύλο επαινείται πιο συχνά και γ) ποιο φύλο δέχεται πιο συχνά αρνητική κριτική σε σχέση με το φύλο και την κοινωνική προέλευση των συμμετεχόντων/ουσών. Σε ποιοτικό επίπεδο, αναλύθηκαν τα λεκτικά περιστατικά σε σχέση με την έμφυλη διαφοροποίηση που καταγράφηκαν από την παρατήρηση των διδασκαλιών και διερευνήθηκαν οι απόψεις των εκπαιδευτικών και των μαθητών/τριών για τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση μέσα από τις συνεντεύξεις. Στην έρευνα καταγράφηκαν οι διδασκαλίες 8 εκπαιδευτικών (3 άνδρες και 5 γυναίκες), ηλικίας 24 έως 54 ετών και εξετάστηκε η ενδεχόμενη διαφορετική αντιμετώπιση των μαθητών και μαθητριών των τάξεών τους. Στην έρευνα επίσης συμμετείχαν 63 μαθητές και μαθήτριες (31 αγόρια και 32 κορίτσια). Η έρευνα έδειξε ότι το φύλο και η κοινωνική προέλευση των εκπαιδευτικών δε φαίνεται να επιδρούν καθώς τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες εκπαιδευτικοί αλληλεπιδρούν συχνότερα με τα αγόρια. Επιπλέον, τα αγόρια επαινούνται συχνότερα για τις επιδόσεις και την ευφυΐα τους στα Μαθηματικά, αλλά γίνονται συχνότερα αποδέκτες αρνητικής προσοχής εξαιτίας της φασαρίας που προκαλούν στην τάξη. Αντίστοιχα τα κορίτσια επαινούνται επειδή συμμορφώνονται στους κανόνες της τάξης. Όπως προκύπτει από τα δεδομένα της ποιοτικής έρευνας, οι εκπαιδευτικοί διακρίνουν τα επαγγέλματα σε ανδρικά και γυναικεία. Η έμφυλη τυποποίηση των επαγγελμάτων και η διαφορετική αντιμετώπιση μαθητών και μαθητριών μπορεί να οδηγήσει στο φαινόμενο της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, καθώς, σύμφωνα με τα ευρήματα των συνεντεύξεων, οι απόψεις των μαθητών/τριών ταυτίζονται με αυτές των εκπαιδευτικών τους. Ωστόσο, το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί δεν αντιλαμβάνονται ότι λειτουργούν με στερεοτυπικό τρόπο αναδεικνύει την ανάγκη επιμόρφωσής τους σε θέματα ισότητας μέσω της εφαρμογής προγραμμάτων στο σχολείο που θα τους/τις εξοπλίσουν με τα κατάλληλα εφόδια για την προώθηση ενός μαθησιακού περιβάλλοντος απαλλαγμένο από έμφυλες διακρίσεις.