Προς μια ολιστική αντιμετώπιση της διαφοροποιημένης παιδαγωγικής: Αντιλήψεις και πρακτικές εκπαιδευτικών παιδιών προσχολικής ηλικίας

Στο πρώτο μέρος του παρόντος κειμένου επιδιώκουμε: α) να επαναπροσδιορίσουμε, με βάση τη θεωρία, τη διαφοροποιημένη παιδαγωγική, εντάσσοντάς την σε μια ολιστική αντίληψη για την εκπαιδευτική διαδικασία και β) να διερευνήσουμε τις προϋποθέσεις υιοθέτησης διαφοροποιημένων προσεγγίσεων από τους εκπαιδευτικούς μέσα από την ανασκόπηση σχετικών ερευνών που μελετούν τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τη διαφοροποίηση, όσο και ερευνών που μελετούν απόπειρες εκπαίδευσης εκπαιδευτικών στην κατεύθυνση της διαφοροποιημένης παιδαγωγικής, τα όρια και τις δυσκολίες τους. Στο δεύτερο μέρος,  αξιοποιώντας τη θεωρία, εστιάζουμε στην προσχολική εκπαίδευση επιχειρώντας: α) να αναλύσουμε τις αντιλήψεις νηπιαγωγών και τις δηλωθείσες πρακτικές τους σε σχέση με τη διαφοροποιημένη παιδαγωγική στο ελληνικό νηπιαγωγείο, αντλώντας δεδομένα από 100 ερωτηματολόγια και β) να παρουσιάσουμε τις αντιλήψεις, τις πρακτικές και τους προβληματισμούς, 9 νηπιαγωγών στην προσπάθειά τους να λειτουργήσουν με βάση τις αρχές της διαφοροποιημένης παιδαγωγικής στην τάξη τους. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν ότι, αν και η διαφοροποιημένη παιδαγωγική κατακτά όλο και περισσότερο έδαφος στον λόγο των εκπαιδευτικών παιδιών προσχολικής ηλικίας που αναγνωρίζουν την αξία της για τη νοηματοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την παροχή ευκαιριών σε όλους τους  μαθητές, ως έννοια παραμένει ασαφής και συνοδεύεται από αρκετές «παρανοήσεις» & αντιφάσεις. Προκειμένου να αξιοποιηθεί ενταγμένη σε μια ολιστική αντίληψη,  απαιτείται  η υιοθέτηση μιας αναστοχαστικής πρακτικής, ρήξεις με τις βιωμένες εκπαιδευτικές εμπειρίες, μακροχρόνιες διαδικασίες επιμόρφωσης και δημιουργία κοινοτήτων πρακτικής.