Wprowadzenie: o kulturze pamięci w Europie Środkowej i Wschodniej

On culture of memory in Central and Eastern EuropeThis issue of the Acta Baltico-Slavica, entitled “Bałtyckie i słowiańskie konteksty (nie) pamięci” (The Baltic and Slavic contexts of (non-)memory, vol. 42/2018), is devoted to interdisciplinary research on culture of memory, which – after Christoph Cornelißen – we understand as a formal notion superior to all possible forms of conscious memory of past events. This volume presents the state of research on memory from the perspective of two turning points in European history: 1918 and 1989. The events immediately following the fall of empires and the communist regime (including the rise of new states, shifts and modifications of state borders, international and ethnic conflicts, transformation of political and economic systems) not only changed the geopolitical map, but also exerted enormous influence on shaping identity and memory of Europeans and their historical and biographical narrations. Wprowadzenie: o kulturze pamięci w Europie Środkowej i WschodniejTegoroczny numer rocznika „Acta Baltico-Slavica” zatytułowany Bałtyckie i słowiańskie konteksty (nie)pamięci został poświęcony interdyscyplinarnym badaniom nad kulturą pamięci, którą rozumiemy zgodnie z definicją Ch. Cornelißena jako „formalne pojęcie nadrzędne dla wszelkich możliwych form świadomej pamięci człowieka o wydarzeniach historycznych, osobistościach i procesach, niezależnie od tego, czy są one natury estetycznej, politycznej czy poznawczej”. Celem niniejszego tomu jest przedstawienie stanu badań nad pamięcią z perspektywy dwóch szczególnie ważnych dla Europy cezur dziejowych: 1918 roku i 1989 roku. Wydarzenia, które nastąpiły bezpośrednio po upadku imperiów i reżimu komunistycznego (m.in. powstanie nowych państw, przesunięcia i zmiany granic, konflikty międzypaństwowe i narodowościowe, transformacja systemu politycznego i gospodarczego) nie tylko zmieniły mapę geopolityczną, ale także wywarły ogromny wpływ na kształtowanie się tożsamości i pamięci Europejczyków, ich narracji historycznych i biograficznych.