English (United Kingdom)

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/featured_content/oa?rat=en

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/highlighted_journal/

Global: Zendy Plus annual

Presents the access of premium content as premium feature

Premium Content

Presents the keyphrase highlighting as premium feature

Keyphrase Highlighting

Presents the summarisation as premium feature

Summarisation

Insights

Presents the pdf analysis as premium feature

PDF Analysis

Presents the zaia usage as premium feature

ZAIA

Global: Zendy Tools annual

Global: Zendy Free Plan

Global: Zendy Tools monthly

Global: Zendy Plus monthly

Giris ve Amac: Afetler siddetli soguk, kuraklik ve kitlik gibi yavas gelisen ve deprem, sel, toprak kaymasi, heyelan gibi ani gelisen dogal afetler ve nukleer-biyolojik kazalar, tasimacilik kazalari, endustriyel kazalar gibi teknolojik (insan kaynakli) afetler olmak uzere iki ana baslikta incelenmektedir. Emergency Events Database (EM-DAT)  yani Acil Durum Veri Tabani, Belcika merkezli The Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED) isimli kar amaci gutmeyen bir kurulusun uluslararasi veri tabanlarindan biridir. Temel amaclari ulusal ve uluslararasi duzeyde insani yardimi desteklemek,  karar vericileri afet hazirligi icin orgutlemek ve kirilganligi ve oncelikleri degerlendirmek icin nesnel bir temel saglamak olan EM-DAT dogal ve insan kaynakli afetlere yonelik 115 yillik evrensel veriyi ucretsiz olarak sunmaktadir. Bu veri tabanina gore, bir olayin afet olarak sayilabilmesi icin en az 10 kisinin olmesi, en az 100 kisinin etkilenmesi, olaganustu hal ilan edilmesi ve ilgili devlet tarafindan uluslararasi yardim cagrisi yapilmasi kriterlerinden en az biri gerceklesmis olmalidir. EM-DAT veri tabani Birlesmis Milletler (BM) kuruluslari, sivil toplum orgutleri, sigorta sirketleri, arastirma kuruluslari ve medya gibi cesitli kaynaklardan caprazlama yapilarak derlenmektedir. Bu arastirmada uluslararasi bir veri tabani olan EM-DAT kullanilarak Turkiye Cumhuriyeti’nin kurulusundan 2016 yili sonuna kadar olan afetlerin dagilimlari ve olum sayilarinin arastirilmasi amaclanmistir. Gerec ve Yontem: Tanimlayici tipte planlanan arastirma 2017 yilinin Ocak ayinda EM-DAT veri tabani kullanilarak yapilmistir. Arastirmanin evrenini EM-DAT veri tabaninda bulunan, 1923-2016 yillari arasinda Turkiye’de meydana gelen dogal ve insan kaynakli afetler olusturmus, ornek secimi yapilmadan tum evrene ulasilmistir. Veri tabanindan Turkiye’de gerceklesen afetler secilmis, bu afetler gerceklestikleri yil, afetin grubu (dogal veya insan kaynakli), afetin alt grubu (ani veya yavas gelisen), afetin tipi (deprem, sel, yangin, salgin vd.)  ve olum sayilari goz onune alinarak SPSS veri tabanina islenmistir. Veri SPSS 15.0 paket programi kullanilarak siklik dagilimlari olarak sunulmustur. Bulgular: EM-DAT veri tabaninda 1923-2016 yillari arasinda Turkiye Cumhuriyeti sinirlari icerisinde toplam 313 afet oldugu saptanmistir. Meydana gelen 313 afetin %51.1’i (n=160) dogal; %48.9’u (n=153) insan kaynaklidir. Afetlerin  %24.3’u deprem (n=76), %20.8’i trafik kazasi (n=65), %13.1’i sel baskini (n=41), %9.6’si  deniz kazasi (n=30), %5.8’i ise patlamadir (n=13). Daha sonra sikligina gore sirasiyla toprak kaymasi (%4.2), firtina (%3.2), ucak kazasi (%2.9) ve salgin (%2.6) gelmektedir. Dogal afetlerin %95.4’u ani gelisen, %4.6’si ise yavas gelisen tiptedir. Afetlerde yasanan toplam can kaybi 91,797’dir. Can kayiplarinin yaklasik %36’si 1939 yili Erzincan depreminde 32,962 kisi olarak gerceklesmistir. Ikinci yuksek can kaybi ise 1999 yili Golcuk depreminde 17,127 olarak gerceklesmistir. Can kayiplarinin %90’indan fazlasi depremler nedeniyle gerceklesmistir. En fazla afet 2004 yilinda, en fazla olum 1939 yilinda gerceklesmistir. Sonuc ve Oneriler: Depremler tum afetlerin %24.3’unu olusturmakla birlikte, afetlerde yasanan can kayiplarinin %90’indan fazlasindan sorumludur. Dogal ve onlenemez bir afet olan deprem, alinan kisisel, cevresel, yapisal ve kentsel onlemlerle olumlerin buyuk olcude onlenebildigi bir afettir. Can kayiplarinin onlenebilmesi icin depreme dayanikli binalarda yasama tesvik edilmeli, kisisel ve cevresel riskler degerlendirilerek risk haritalari cikarilmali, depremden korunma egitimleri arttirilmalidir. Anahtar Kelimeler: EM-DAT, afetler, deprem

Uluslararası Acil Durum Veri Tabanına Göre Türkiye Cumhuriyeti Tarihindeki Afetler