ROMA VE TÜRK HUKUKUNDA MUAYYEN MAL VASİYETİ

Roma Hukukunda, bir kimsenin, bir diğerinin mirasçısı olabil­ mesi için, bu kimseye mirasçılık sıfatının tanınması, yani belirli bir sebebe dayanarak mirası iktisap etme yetkisinin o kişiye verilmesi gerekirdi. Kişiye mirasçılık sıfatının verilmesi de ya vasiyet yoluy­ la ya da kanunî mirasçılık yoluyla söz konusu olabiliyordu. Eğer muris, vasiyet yapmak suretiyle, bir kimseyi mirasçı tayin etmişse, vasiyete dayanan mirasçılık doğardı. Buna karşılık, muris, herhangi bir vasiyet yapmamışsa, Ius Civile'ye göre murisin en yakın agnatik hışmı olan kişi, hukuken mirasçı olurdu ve bu takdirde kanunî {ab intestatö) mirasçılık ortaya çıkardı. İmparatorluk Döneminin başlarında, bu rnirasçıhklara bir üçüncü mirasçılık eklenmiştir. Buna göre, mevcut bir vasiyet olmasına rağmen, bazı kimselerin bu vasiyette hiç dikkate alınmadıkları veya vasiyetten yeterli derecede yararlandınlmadıklan görülürse, onlara, vasiyet hükümleri hilafına mirasçılık hakkı tanınmaya başlanmıştır. Buna da "vasiyet hilafına kanunî mirasçılık" (contra tabulas mirasçılık), günümüz deyimle­ riyle ifade edilecek olursa "mahfuz hisseli mirasçılık" adı verilmiş­ tir.