English (United Kingdom)

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/featured_content/oa?rat=en

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/highlighted_journal/

Global: Zendy Plus annual

Presents the access of premium content as premium feature

Premium Content

Presents the keyphrase highlighting as premium feature

Keyphrase Highlighting

Presents the summarisation as premium feature

Summarisation

Insights

Presents the pdf analysis as premium feature

PDF Analysis

Presents the zaia usage as premium feature

ZAIA

Global: Zendy Tools annual

Global: Zendy Free Plan

Global: Zendy Tools monthly

Global: Zendy Plus monthly

Problem Durumu: Ders kitaplari, ogretim programlarinda yer alan konulara ait bilgileri planli bir sekilde sunan, duzenli bir sekilde aciklayan, ogrenciyi dersin hedefleri dogrultusunda yonlendiren, egitim surecinin vazgecilmez araclari olan tamamlayici ogretim materyalleridir. Ders kitabina yonelik yapilan calismalar incelendiginde kitaplarin; anlatim bicimi, icerik, tasarim, gorsellik, fiziksel ozellikleri, icerdigi etkinlikler, kullanilan yontem ve teknikler, icerdigi sorular ve deneyler, aktiviteler, kavram yanilgilari, organizasyonlar, resimler, metin secimi, unite sonu sorulari ve degerlendirmeler, indeks ve ek sozlukler, bilimsel icerik, okunabilirlik, hedef yas grubuna uygunluk, ders kitaplarina yonelik ogretmen ve ogrenci gorusleri gibi kitabin nicelik ve niteligine yonelik pek cok arastirmanin yapildigi gorulmektedir. Alanyazin taramasinda, sosyal bilgiler ders kitaplarindaki etkinliklerin elestirel dusunme standartlari dogrultusunda incelendigi herhangi bir arastirmanin yapilmadigi tespit edilmistir. Bu nedenle boyle bir calismanin yapilmasina karar verilmistir. Bu calisma ile ders kitaplari hazirlanirken elestirel dusunme standartlarinin goz onunde bulundurulmasi konusunda yazarlarin dikkatinin cekilmesi ve dolayisiyla ders kitaplarinin niteliginin artmasi dusunulmektedir. Arastirmanin Amaci: Bu calismanin amaci, ilkokul dorduncu sinif sosyal bilgiler ders kitabinda yer alan “gecmisimi ogreniyorum ve yasadigimiz yer” unitelerinin Nosich’in ortaya koydugu aciklik, dogruluk, onem/alaka, yeterlilik, derinlik/genislik, kesinlik elestirel dusunme standartlari dogrultusunda incelemektir. Arastirmanin Yontemi: Bu arastirmada, ilkokul dorduncu sinif sosyal bilgiler ders kitabinda yer alan “gecmisimi ogreniyorum ve yasadigimiz yer” uniteleri Nosich'in ortaya koydugu elestirel dusunme standartlari dogrultusunda inceleyebilmek icin nitel arastirma modeli kullanilmistir. Calismanin evrenini ilkokul dorduncu sinif sosyal bilgiler ders kitaplari olusturmaktadir. Orneklemini ise Tuna Yayinciliga ait dorduncu sinif sosyal bilgiler ders kitabi olusturmaktadir. Bu kitap, Talim Terbiye Kurulu Baskanligi tarafindan kabul edilip, 2013-2014 egitim-ogretim yilinda ulke genelinde kullaniliyor olmasindan dolayi secilmistir. Bu calismada, nitel arastirma yontemlerinden biri olan dokuman incelemesi yontemi kullanilarak veriler toplanmistir. Verilerin analizinde, dorduncu sinif sosyal bilgiler ders kitabinda yer alan “gecmisimi ogreniyorum ve yasadigimiz yer” uniteleri elestirel dusunme standartlari dogrultusunda uygunlugunun incelenip var olan durumu aciklamak istenildiginden betimsel analiz kullanilmistir. Betimsel analizde, elde edilen veriler daha onceden belirlenen temalara gore ozetlenip ve yorumlanabilir. Bu arastirmada da, elde edilen bulgular daha onceden belirlenen elestirel dusunme standartlari cercevesinde temalara gore duzenlenmis ve yorumlanmistir. Arastirmada, incelenen ders kitabindaki etkinlikler elestirel dusunme standartlarina uygun olup olmadigina tek tek bakilmistir. Sonuclar tablolarda gosterilmistir. Tablolarda ( + )isareti elestirel dusunme standardinin oldugunu, ( - )isareti olmadigini gostermektedir. Arastirmanin Bulgulari: Elde edilen bulgulara gore ders kitabindaki etkinliklerin elestirel dusunme standartlarindan aciklik, dogruluk, onem/alaka, yeterlilik standartlarini yuksek oranda, derinlik/genislik ve kesinlik standartlarini kismen karsiladigi belirlenmistir. Arastirmanin Sonuclari ve Onerileri: Aciklik standardi ile ilgili sonuclara bakildiginda unitelerin bu standardi yuksek oranda karsiladigi gorulmustur. Unitelerde ogrencilere sorulan sorular ile etkinlik yonergelerinin acik ve anlasilir bir sekilde yazildigi, etkinliklerin cogunun sade oldugu, ogrencilerin seviyelerine uygun bir dille yazildigi belirlenmistir. Bu da etkinliklerin anlasilirligini kolaylastirmaktadir. Buna karsin, bazi etkinliklerin cok fazla ayrintili bir sekilde aciklandigi tespit edilmistir. Bu da, ogrencilerin etkinlikleri okurken sikilmalarina neden olacagini dusundurtmektedir. Kitaptaki ifadelerin somutlastirilmasi icin orneklerin verildigi ve gorsellerin kullanildigi gorulmustur ve gorsellerin etkinliklere uygun oldugu tespit edilmistir. Dogruluk standardi ile ilgili sonuclara bakildiginda uniteler ile ilgili olarak; verilen bilgilerin genellikle dogru oldugu gorulmustur. Ogrencilerin sosyal cevresini taniyip anlamasini saglayan, cevresindeki gelenek, gorenek ve adetleri tanitan, tarih ile ilgili bilgiler veren sosyal bilgiler ders kitaplarinin eksiksiz ve dogru bilgiler icermesi son derece onemlidir. Bu kitaplarin yanlis bilgiler icermesi, ogrencilerin kavramlari yanlis ogrenmesine neden olabilir. Unitelerdeki etkinliklerin bazilarinda sebep-sonuc iliskisi kurulurken, bazilarinda kurulmadigi gorulmustur. Bu da, sosyal bilgiler dersinde en onemli ilklerden biri olan, olaylar arasinda neden-sonuc iliskisini kurmanin kazandirilmamasina neden olabilir. Bu durum, ders kitabinin onemli bir eksikligi olarak karsimiza cikmaktadir. Onem/Alaka standardi ile ilgili sonuclara bakildiginda uniteler ile ilgili olarak; ders kitabi icerisinde yer alan konularin ogrencilerin gunluk hayatlari icin onem tasidigi gorulmustur. Sosyal bilgiler dersi, gunluk hayat ile ic ice olmasi gereken bir derstir. Ogrencilerin icinde yasadiklari toplumdan kopmadan, guncel konulardan haberdar, bilgili birer birey olarak sosyallesebilmesi icin sosyal bilgiler dersi buyuk onem tasimaktadir. Sosyal bilgiler dersi, ogrencilerin cevresinde olup bitenlere karsi duyarli, sorumluluk sahibi, sorunlar karsisinda cozum uretmek icin istekli vatandaslar yetistirilmesini hedefler. Bunun icin de guncel olaylarin ve gunluk hayatlarinda kullanilacak bilgilerin sosyal bilgiler dersinde ogretilmesi onem arz etmektedir. Yeterlilik standardi ile ilgili sonuclara bakildiginda uniteler ile ilgili olarak; kitapta yer alan bilgilerin kazanimlari kazandirmak icin yeterli oldugu gorulmustur. Ancak gereginden fazla ve farkli etkinlik oldugu tespit edilmistir. Bu durumda, ogrencilerin etkinlik sonucunda ulasmalari gereken kazanimlara ulasamayacaklarini dusundurmektedir. Unitelerde yer alan etkinliklerle gereksiz ve oldukca fazla bilgi yer almaktadir. Bu durum ogrencilerde kafa karisikligina neden olmaktadir. Cok fazla etkinlik ve bilginin olmasinin yeterli degil, abartili oldugu dusunulmektedir. Ayrica bu durum kitabin kalitesini de dusurmektedir. Derinlik/Genislik standardi ile ilgili sonuclara bakildiginda uniteler ile ilgili olarak; kitapta yer alan cogu etkinlikler ile ilgili aciklamalarin yapildigi gorulmektedir. Unitelerde yer alan etkinliklerin cogunda konular en ince ayrintisina kadar aciklanirken, az sayida etkinlik ayrintili bir sekilde aciklanmamistir. Bu bulguda, kitabin bir eksikligi olarak karsimiza cikmaktadir. Unitelerde yer alan etkinlikler ile ilgili farkli bakis acilarinin yer almadigi tespit edilmistir. Bu da kitabin onemli bir eksikligi olarak degerlendirilmektedir. Cunku sosyal bilgiler dersinin amaclarindan birisi ogrencilere farkli bakis acilari kazandirmaktir. Bunun icin ders kitaplarinin da bu amaci gerceklestirmeye yonelik hazirlanmasi gerekmektedir. Kesinlik standardi ile ilgili sonuclara bakildiginda uniteler ile ilgili bazi hatalara rastlanilmistir. Bilgilerde hatalarin olmasi kesinlik standardi ile bagdasmamaktadir. Elestirel dusunme kesinlik standardini karsilayan her hangi bir kitapta bilgiler; hatasiz, yeterince ayrintili, sebep ve sonuc iliskileri tutarli olmali ve kesinlik icermelidir. Unitede birkac konu disinda yeterince ayrintiya girilmis, bu durumun ornekleri de derinlik/genislik standardi altinda verilmistir. Unitelere ait etkinliklerin dogru bilgiler icermesi, olaylarin sebep ve sonuclarinin belirtilmesi kesinlik standardi icin vazgecilmezdir. Bu unitelere ait etkinliklerde kesinlik iceren ifadeler kullanildigi, unitelere ait etkinliklerin kazanimlarla iliskili oldugu tespit edilmistir. Arastirma bulgularina dayali olarak asagidaki oneriler gelistirilmistir: 1. Sosyal bilgiler ders kitaplari hazirlanirken sadece konu alani uzmanlarinin degil diger uzmanlarla birlikte(program gelistirme uzmani, universiteden konu alani uzmani, brans ogretmeni, egitim psikologu, egitim teknologu vb.) bir ekip calismasiyla, ciddi anlamda pilot uygulamalar yapilarak ve kitaplarin elestirel dusunme becerisi gibi cagdas egitim anlayisina uygun becerileri ogrencilere kazandiracak sekilde hazirlanmasi egitimin gelisip ilerlemesine katki saglayacaktir. 2. Talim Terbiye Kurulu Baskanligi tarafindan, ulke genelinde uygulanacak olan ders ve kitaplari daha bir titizlikle incelenip secilmelidir.

An Analysis of the Units “I’m Learning my Past” and “The Place where We Live” in the Social Studies Textbook Related to Critical Thinking Standards