Μεσοθηλιώματα

Το μεσοθηλίωμα εντοπίζεται σε ορογόνους υμένες ύστερα από μεταπλασία των μεσοθηλιακών κυττάρων. Η συχνότερη εμφάνιση είναι στον υπεζωκότα, το περιτόναιο και το περικάρδιο. Αναγνωρίζεται ως περίγραπτη μονήρης μάζα ή ως διάχυτη πάχυνση του ορογόνου. Ιστολογικά, υπάρχει μεγάλη ποικιλία τύπων, συνήθως επιθηλιακών ή ατρακτοκυτταρικών. Μέχρι και σήμερα, δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως η λειτουργική μορφολογία των μεσοθηλιακών κυττάρων παρά το γεγονός ότι οι αναφορές στη λειτουργικότητα τους ξεκινούν εδώ και πολλά χρόνια. Εντούτοις, παραμένουν αρκετά κενά σε ότι αφορά τη λειτουργική μορφολογία αυτών. Από τη μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας διαπιστώνεται ότι τα κακοήθη μεσοθηλιώματα εξορμώνται από τα μεσοθηλιακά κύτταρα ή από πρόδρομα στοιχεία των ορογόνων κυττάρων, παρότι το μεσοθηλιακό κύτταρο από τη φύση του έχει τη δυνατότητα να μεταπλάσσεται σε άλλους τύπους κυττάρων. Ανατρέχοντας στη διεθνή βιβλιογραφία διαπιστώνεται ότι πολλές επιθηλιακές μορφές του κακοήθους μεσοθηλιώματος είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαφοροδιαγνωσθούν με το οπτικό μικροσκόπιο, αφού ιστολογικά έχουν παρόμοια μικροσκοπική εικόνα με τα αδενοκαρκινώματα του μαστού και του πνεύμονα. Αυτό μας οδήγησε στη μελέτη με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο τέτοιων επιθηλιακών μορφών με διαφοροδιαγνωστικά προβλήματα. Στη μελέτη μας εξετάσαμε 30 περιπτώσεις ασθενών με κακοήθεια στον πνευμονικό ορογόνο χιτώνα και στο περιτόναιο. Η ηλεκτρονική μικροσκοπία συμβάλλει καθοριστικά στην σωστή διαγνωστική κατεύθυνση αφού με την ανεύρεση των λεπτών διαπλεκόμενων μικρολαχνών που βρίσκονται στην κυτταρική επιφάνεια οριοθετεί την παρουσία κακοήθους μεσοθηλιώματος. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία περιπυρηνικών δεσμών ενδιαμέσων ινιδίων, γλυκογόνου και λίπους. Από τα ευρήματα αυτά γίνεται καταφανής η ικανότητα του πολυδύναμου μεσοθηλιακού μεσεγχυματικού κυττάρου να διαφοροποιείται σε κύτταρα με επιθηλιακή μορφολογία. Ο ρόλος των σχισμοειδών σχηματισμών, οι οποίοι περιέχουν μικρολάχνες και εμφανίζονται σε ορογόνους υμένες διαφορετικών ανατομικών περιοχών, φαίνεται ότι πιθανόν να αντιστοιχεί στην οδό διασποράς των νεοπλασματικών κυττάρων και την εμφάνιση μεταστάσεων. Συμπερασματικά, η ηλεκτρονική μικροσκοπία είναι καθοριστική στο διαχωρισμό των ορωδών καρκινωμάτων από τα μεσοθηλιώματα, ακόμη και όταν η ανοσοϊστοχημική τεχνική εμφανίζει διφορούμενα αποτελέσματα. Επιπλέον, η ηλεκτρονική μικροσκοπία διασαφήνισε και την αιτία που τα κύτταρα στο οπτικό μικροσκόπιο φαίνονται με διαυγές κυτταρόπλασμα. Η διαύγεια αυτή, οφείλεται στην παρουσία μεγάλης ποσότητας ενδοκυτταρικού γλυκογόνου.