Εντεροσκόπηση με καταπινόμενη κάψουλα σε ουραιμικούς ασθενείς

Εισαγωγή: Το λεπτό έντερο στους ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ) παραμένει ανεξερεύνητο. Η ενδοσκοπική κάψουλα (ΕΚ) αποτελεί νέα μέθοδο για την πλήρη επισκόπηση του λεπτού εντέρου. Ασθενείς και μέθοδοι: Κατά την τριετή περίοδο Μάιος 2004 - Απρίλιος 2007 μελετήθηκαν προοπτικά διαδοχικοί ασθενείς με ΧΝΑ, οι οποίοι παραπέμφθηκαν για διερεύνηση του λεπτού εντέρου με την ΕΚ. Την ομάδα ελέγχου αποτέλεσαν διαδοχικοί ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία που εξετάστηκαν την ίδια περίοδο, με την ίδια μέθοδο. Αποτελέσματα: Εβδομήντα τέσσερις ασθενείς (47 άνδρες/27 γυναίκες μέσης ηλικίας 52.8 ± 1.6 έτη) με ΧΝΑ (18 με ΧΝΑ προ-τελικού σταδίου, 24 με ΧΝΑ τελικού σταδίου σε συνεχή αιμοδιάλυση, 32 με μεταμόσχευση νεφρού) και 132 ασθενείς με φυσιολογική νεφρική λειτουργία περιελήφθησαν στη μελέτη. Οι ενδείξεις για τη διενέργεια της ΕΚ στους νεφροπαθείς ασθενείς ήταν: αιμορραγία αδιευκρίνιστης αιτιολογίας 33 ασθενείς, χρόνια διάρροια 19, κοιλιακό άλγος 11, απώλεια βάρους - ανορεξία 4, έμετοι 3, εμπύρετο 2 και παθολογικά ευρήματα σε αξονική τομογραφία κοιλίας 2. Τα ευρήματα από το λεπτό έντερο ήταν: φλεβεκτασία 44.4%, ξανθώματα 37.5%, φλεγμονή 36.1%, αγγειοδυσπλασία 22.2%, έλκος 11.1%, λεμφαγγειεκτασία 9.7%, πολύποδες 9.7%, λευκές κηλίδες 8.3%, οίδημα 6.9%, οζώδης λεμφική υπερπλασία 2.8%, εκκολπώματα 2.8%, εικόνα κοιλιοκάκης 1.4% και εικόνα νόσου Crohn 1.4%. Η αγγειοδυσπλασία στην πολλαπλή λογιστική παλινδρόμηση βρέθηκε συχνότερη στους ασθενείς με ΧΝΑ (p=0.019) και στους ασθενείς με αιμορραγία (p=0.006) ενώ στους νεφροπαθείς ασθενείς συσχετίστηκε με την διάρκεια της νόσου (p=0.001) και την αιμορραγία (p=0.034). Το στάδιο της ΧΝΑ (προ-τελικό, συνεχής αιμοδιάλυση, μεταμόσχευση νεφρού) δεν συσχετίστηκε με την παρουσία αγγειοδυσπλασίας. Η ΕΚ ανέδειξε επιπλέον 2 αγγειοδυσπλασίες που δεν είχαν αποκαλυφθεί στη συμβατική ενδοσκόπηση (1 στον στόμαχο και 1 στο κόλο). Η φλεγμονή στους ασθενείς με ΧΝΑ, με ή χωρίς διάρροια, ήταν σταθερό εύρημα (p=0.910) και σημαντικά συχνότερο σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (p=0.002, ασθενείς χωρίς διάρροια και στις δύο ομάδες). Δύο ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού και χρόνια διάρροια, εμφάνισαν πολλαπλά αφθώδη έλκη πιθανότατα ως τοξικότητα της ανοσοκαταστολής (MMF). Τρεις ασθενείς με ΧΝΑ και λεμφαγγειεκτασία εμφάνισαν κλινική και εργαστηριακή εικόνα συμβατή με εντεροπάθεια από απώλεια λευκώματος. Οι λευκές κηλίδες και τα ξανθώματα ήταν συχνότερα στη ΧΝΑ (p=0.002 και p=0.025 αντίστοιχα). Στους ασθενείς με ΧΝΑ ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας αιμορραγίας ήταν η ηλικία (p=0.001) και δευτερευόντως η αγγειοδυσπλασία (p=0.081) ενώ συχνότερη βλάβη η αγγειοδυσπλασία σε ποσοστό 32.3%. Η διαγνωστική απόδοση της ΕΚ τόσο στην αιμορραγία όσο και στη χρόνια διάρροια ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στη ΧΝΑ από την ομάδα ελέγχου (p=0.032 και p=0.051 αντίστοιχα). Η θεραπευτική απόδοση της ΕΚ στους νεφροπαθείς ασθενείς με αιμορραγία και χρόνια διάρροια ήταν 35.5% και 31.6% αντίστοιχα. Στις υπόλοιπες ενδείξεις η ΕΚ δεν ανέδειξε αξιόλογα ευρήματα. Συμπεράσματα: Η αγγειοδυσπλασία του λεπτού εντέρου αναγνωρίζεται σε σημαντικά μεγαλύτερη συχνότητα στους ασθενείς με ΧΝΑ σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Προγνωστικοί παράγοντες παρουσίας της αποτελούν η διάρκεια της νόσου και η αιμορραγία αδιευκρίνιστης αιτιολογίας. Φλεγμονώδεις βλάβες σε εκτεταμένες περιοχές του λεπτού εντέρου ανιχνεύθηκαν στο 36.1% των ασθενών με ΧΝΑ. Η παρουσία αφθωδών ελκών στους μεταμοσχευμένους ασθενείς πιθανά αντανακλά τοξική επίδραση της ανοσοκατασταλτικής αγωγής (MMF). Η διαγνωστική απόδοση της ΕΚ στους ασθενείς με ΧΝΑ και αιμορραγία αδιευκρίνιστης αιτιολογίας ή χρόνια διάρροια ήταν σημαντική και μεγαλύτερη της αντίστοιχης που έχει καταγραφεί για το γενικό πληθυσμό στις αντίστοιχες ενδείξεις. Η διάγνωση είχε σαν συνέπεια τη εφαρμογή επωφελών θεραπευτικών παρεμβάσεων. Η συμβολή της ΕΚ στην αναγνώριση των «χαμένων» από την συμβατική ενδοσκόπηση βλαβών από τον στόμαχο και το παχύ έντερο ήταν σημαντική, διευρύνοντας περαιτέρω τη χρησιμότητά της.