Lecznicze zastosowania limonenu

ABSTRAKTWstęp: Limonen jest monoterpenem, który w przyrodzie występuje w formie dwóch izomerów R i S. Z tych dwóch izomerów szczególną uwagę zwraca się obecnie na R-(+)-limonen, głównie ze względu na łatwość jego pozyskania z tanich i odnawialnych surowców naturalnych (odpadowe skórki pomarańczy) oraz bardzo liczne i różnorodne zastosowania, m.in. w medycynie, kosmetyce i przemyśle perfumeryjnym.Materiały i metody: Artykuł jest pracą przeglądową, w której omówiono zastosowania limonenu, przy czym duży nacisk został położony na opisanie zastosowań tego związku w medycynie. Z danych literaturowych wynika, że limonen w wielu przypadkach wykazuje działanie lecznicze. W artykule zwrócono także uwagę na bezpieczeństwo stosowania limonenu, czego dowodem są opisywane w literaturze wyniki doświadczeń przeprowadzonych na ludziach i zwierzętach. Opisano również metabolizm limonenu w organizmie człowieka, a także badania nad alergizującym wpływem produktów utlenienia limonenu, zarówno izomeru S, jak i R. W badaniach podkreśla się znaczenie nadtlenków limonenu, które mają najsilniejsze właściwości alergizujące. Omówiono również badania, w których limonen wykazuje działanie antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybicze. W artykule opisano także działanie białka Ras w organizmie zdrowego człowieka, ukazano jego związek z kancerogenezą oraz przedstawiono badania, w których limonen działa przeciwnowotworowo, m.in. poprzez hamowanie prenylacji tego białka. Praca dostarcza informacji o inicjacji przez limonen I i II fazy metabolizmu kancerogenów katalizowanego przez cytochrom P450. Wykazano, że limonen jest aktywnym związkiem zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce przeciwnowotworowej. Do tej pory zbadano różne zastosowania limonenu, który był stosowany w leczeniu zgagi, kamicy dróg żółciowych, a także jako składnik żelu stosowanego miejscowo w reumatoidalnym zapaleniu stawów.Wyniki i wnioski: Limonen jest związkiem, który łatwo można pozyskać z odpadów, co jest niewątpliwą jego zaletą. Niedogodności w stosowaniu limonenu wiążą się z właściwościami alergizującymi produktów jego utleniania. W pracy ukazano liczne zastosowania limonenu w medycynie, będące powodem, dla którego warto skupić uwagę na dalszych badaniach nad tym związkiem. Jednym z bardzo ważnych kierunków mogłyby być badania nad zapobieganiem procesom utleniania tego związku.