English (United Kingdom)

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/featured_content/oa?rat=en

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/highlighted_journal/

Global: Zendy Plus annual

Presents the access of premium content as premium feature

Premium Content

Presents the keyphrase highlighting as premium feature

Keyphrase Highlighting

Presents the summarisation as premium feature

Summarisation

Insights

Presents the pdf analysis as premium feature

PDF Analysis

Presents the zaia usage as premium feature

ZAIA

Global: Zendy Plus monthly

Global: Zendy Tools annual

Global: Zendy Tools monthly

Global: Zendy Free Plan

Tas malzeme, gunumuz Turkiye topraklarinda Neolitik donemden itibaren yapi faaliyetlerinde kullanilmaya baslanmis olup, XI. yuzyilda Anadolu’ya yerlesen Turkler tarafindan da ozellikle anitsal yapilarin insasinda yaygin olarak uygulanmistir. Islenmeye musait tas malzemenin bollugu, degisik tas turlerinin mevcudiyeti, gecmis uygarliklardan devralinan yapi teknolojisi ve kadim geleneklerin varligi Anadolu-Turk mimarisinin buyuk olcude tasa dayali bir mimarlik olarak gelismesini saglamistir. Turkiye’de tas isciliginin en onemli merkezlerinden birisi Ahlat’tir. Dogu Anadolu Bolgesinde Van golunun kenarinda kurulu bulunan, Bitlis iline bagli bir ilce merkezi olan Ahlat, Ortacag’da onemli bir yerlesim alani olarak karsimiza cikar. Ahlat’in tas isciligi acisindan guclu bir merkez olmasinin en onemli nedeni yakin cevreden kolaylikla temin edilebilen Ahlat tasinin varligidir. Van Golu havzasinda bir cok mimari yapit Ahlat tasindan insa edilmis olup, tasin kullanimi bugun de devam etmektedir. Ahlat, Ortacag’dan itibaren yetistirdigi sanatkârlarla un yapmistir. Mimarlik tarihimiz acisindan onemli yer tutan bir cok eser Ahlatli mimar ve ustalarin eseridir. XVI. yuzyildan sonra gerilemeye baslayan ve gunumuze mahalli bir karakter tasiyarak da olsa gelmeyi basaran Ahlat tas ustaligi gelenegi modern yapi teknikleri ve malzemelerinin yayginlasmasi, endustriyel gelismeler, tas isciliginin gecmisteki fonksiyonunu buyuk olcude kaybetmesi, goc olgusu ve sosyo-ekonomik degisim nedeniyle bugun yok olma asamasina dogru ilerlemektedir. Bununla birlikte Ahlatli ustalar mesleklerini tum olumsuz sartlara ragmen devam ettirmeye calismaktadir. Ahlat tas ustaligi geleneginin modern zamanlardaki en onemli temsilcisi Tahsin Kalender’dir. 1928 yilinda dunyaya gelen ve 1948 yilindan itibaren tas ustaligi ile ilgilenmeye baslayan Tahsin Kalender meslek hayati boyunca Ahlat ve cevresinde konut, turbe, okul, cami, minare gibi farkli yapi tiplerinde 500’u askin eser meydana getirmistir. Kalender tarafindan insa edilmis olan yapilar ozenli isciligi, saglamligi ve estetigi ile digerlerinden kesin olarak ayrilmaktadir. Kalender “yapi ustasi” ya da “tas ustasi”ndan ziyade geleneksel mimariyi icra eden bir “mimar” olarak nitelenebilecek meziyetlere sahiptir. Tahsin Kalender’e ait en onemli eser Ahlat’ta yer alan Abdurrahman Gazi Turbesidir. Ahlat’ta 2010 yili icerisinde gerceklestirilen saha calismasi sonucunda elde edilen materyal ve bilgiler isiginda hazirlanan bu makale, Ahlat yoresi tas ustaligi gelenegini somut olmayan kulturel miras perspektifi dogrultusunda analiz ederek ortaya koymayi ve Yasayan Insan Hazinesi Tahsin Kalender’in bu sanata olan katkilarini anlatmayi amaclamaktadir.

AHLAT YÖRESİ TAŞ USTALIĞI GELENEĞİNİN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS AÇISINDAN ÖNEMİ VE YAPI USTASI TAHSİN KALENDER