English (United Kingdom)

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/featured_content/oa?rat=en

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/highlighted_journal/

Global: Zendy Plus annual

Presents the access of premium content as premium feature

Premium Content

Presents the keyphrase highlighting as premium feature

Keyphrase Highlighting

Presents the summarisation as premium feature

Summarisation

Insights

Presents the pdf analysis as premium feature

PDF Analysis

Presents the zaia usage as premium feature

ZAIA

Global: Zendy Tools annual

Global: Zendy Free Plan

Global: Zendy Tools monthly

Global: Zendy Plus monthly

II. Kokturk Kaganligi’nin siyasi ve kulturel ardili olan Uygurlar, tarim ve ticaret gibi faaliyetlerle cesitli kulturlerle temasa gecip gelistirdikleri kultur duzeyiyle, yasadiklari cografyada onemli konumlara sahip olmuslardir.  Temasa gectikleri halklar uzerine derin etkiler birakan Uygurlar, bu dogrultuda ozellikle din temelinde gelistirdikleri edebi urunlerle Turk diline zenginlik katmistir. Sirasiyla Budizm, Manihaizm, Hiristiyanlik ve Islamiyet gibi din ve ogretileri benimseyen Uygurlar, bu din ve ogretiler dogrultusunda ozellikle Budizm ve Manihaizmin felsefesini anlatan kavramlari Turkcelestirme arayisina giren Uygur rahipleri sayesinde, bu ogretilere ait yabanci dini terimleri cesitli yontemler kullanarak Turkcelestirmistir.  Bu yontemler arasinda, ilgili dini terimleri Eski Turk inancina ait kavramlar kullanarak aktarma, Turkce karsilik uretme ve es anlamli Turkce kelime ile yabanci dini terimi bir arada kullanmak gelmektedir. Turk dilinin yazili olarak taniklandigi Orhon Turkcesi doneminde “devlet” ve “halki” merkeze alan soylev nitelikli soz varligi gorulmekteyken Eski Uygur Turkcesi doneminde felsefi dusunce boyutunu yansitan soz varligi yer almaktadir.  Turk dilinin Budizm ve Manihaizm gibi felsefi ogretileri anlatabilme kudretine sahip olmasi, bu dilin islenmisligini gostergesi bakimindan dikkate degerdir. Bu dogrultuda, ilk kez Eski Uygur Turkcesi doneminde Budizmin temel felsefesini anlatan Altun Yaruk vb. metinler yoluyla tanikladigimiz ardoktag ifadesi, Turk dilinin dini terminolojisi icerisinde yer alan terimlerden biridir. Budizm icerisinde “varligin asil yonu, ozu” anlamina gelen bu terim, ancak Buda tarafindan elde edilecek fark edis uyanisina isaret etmektedir. Bu calisma ile Eski Uygur Turkcesi metinlerinde taniklanan ardoktag ifadesinin sahip oldugu kavramsal ve dilsel degere deginilerek ilgili terimin taniklandigi metinler dogrultusunda Budizm icerisinde terimin sahip oldugu onem yansitilmaya calisilacaktir.

ESKİ UYGUR TÜRKÇESİ METİNLERİNDE DİNÎ BİR TERİM: ÄRDÖKTÄG