English (United Kingdom)

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/featured_content/oa?rat=en

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/highlighted_journal/

Global: Zendy Plus annual

Presents the access of premium content as premium feature

Premium Content

Presents the keyphrase highlighting as premium feature

Keyphrase Highlighting

Presents the summarisation as premium feature

Summarisation

Insights

Presents the pdf analysis as premium feature

PDF Analysis

Presents the zaia usage as premium feature

ZAIA

Global: Zendy Tools annual

Global: Zendy Free Plan

Global: Zendy Tools monthly

Global: Zendy Plus monthly

Belangrijke politieke en maatschappelijke verschuivingen blijven nooit zonder gevolgen voorde gebouwde omgeving. De Bataafse omwenteling van 19 januari 1795, die de ondergang van de oude Republiek der zeven verenigde provincies bezegelde, was zo'n ingrijpende gebeurtenis, die haar uitwerking niet heeft gemist. Nederland raakte hierdoor voor een kortstondige maar bewogen periode in zijn geschiedenis in de invloedssfeer van zijn Franse zuiderbuur, eerst revolutionaire republiek, dan autocratisch consulaat, tenslotte oorlogszuchtig keizerrijk. In het kielzog van de daarmee gepaard gaande politieke herorientatie kon ook een culturele herorientatie niet uitblijven. Het is evenwel kenmerkend voor het traditioneel sterk tot het eigen vakgebied beperkte blikveld van veel Nederlandse kunsthistorici, dat men zich tot dusverre nog nooit expliciet afgevraagd heeft, waaruit de door de gebeurtenissen van 1795 in gang gezette veranderingen in de ontwikkeling van de bouwkunst bestonden. Men wierp zich op het catalogiseren van de harde bouwkundige feiten en men verloor de historische context uit het oog. Toch is er, hoe problematisch zo'n evaluatie ook moge schijnen omdat er met name tijdens de Bataafse republiek uit geldgebrek zo weinig gebouwd is, thans, tweehonderd jaar na dato, voldoende materiaal voorhanden voor een eerste architectuurhistorische balans. Deze balans zal, in directe samenhang met door de omwenteling teweeggebrachte staatkundige veranderingen als centralisatie en een volledig republikeinse regeringsvorm, een voorlopig antwoord moeten geven op tenminste vijf onderling ten dele nauw gerelateerde vragen. De eerste vraag die direct opkomt, als men Willem V met familie en enige getrouwen naar Engeland ziet vertrekken, is die naar het mecenaat. Geven na 1795 andere opdrachtgevers — vooral ook anders geaard van politieke en religieuze overtuiging—kwantitatief en kwalitatief de toon aan, en in hoeverre resulteert dit ook in een verschuiving tussen de diverse soorten gebouwen? De tweede vraag staat hiermee in direct verband en betreft de organisatie van het bouwbedrijf. In hoeverre brengt centralisatie en toegenomen staatsbemoeienis op politiek en maatschappelijk terrein ook centralisatie en staatsbemoeienis op architectonisch terrein met zich mee, eventueel van een zodanige intensiteit dat men kan spreken van een welbewuste cultuurpolitiek van de overheid? Speciaal reorganisaties van het bouwkundig onderwijs — waarvan de uitwerking eerst op langere termijn blijkt—verdienen daarbij de aandacht.

De Bataafse omwenteling en de bouwkunst. De betekenis van het jaar 1795 voor de Nederlandse architectuur. Een eerste balans