English (United Kingdom)

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/featured_content/oa?rat=en

https://curated-unify.zendy.io/wp-json/zendy-region/v1/highlighted_journal/

Global: Zendy Plus annual

Presents the access of premium content as premium feature

Premium Content

Presents the keyphrase highlighting as premium feature

Keyphrase Highlighting

Presents the summarisation as premium feature

Summarisation

Insights

Presents the pdf analysis as premium feature

PDF Analysis

Presents the zaia usage as premium feature

ZAIA

Global: Zendy Tools annual

Global: Zendy Free Plan

Global: Zendy Tools monthly

Global: Zendy Plus monthly

Op 19 juli 1272 vaardigde graaf Floris V van Holland en Zeeland ten gunste van de Zeeuwse edelman heer Nikolaas van Kats en de burgers van Gouda een belangrijke oorkonde uit. De tekst ervan is opgenomen in het deel van het Oorkondenboek dat zojuist is verschenen. Het is inderdaad een belangrijke oorkonde. Het is de oudste overgeleverde tekst waarin sprake is van de burgers van Gouda, en daarmee van Gouda als stad, als stedelijke nederzetting. Ik geef heel vluchtig de inhoud van het stuk weer. De graaf kent heer Nikolaas het stadsgebied toe, kennelijk als leen, en omschrijft de omvang van dat gebied; — hij geeft de burgers die er wonen vrijstelling van tolbetaling in het gehele graafschap; — hij zegt de burgers die van een geweldmisdrijf worden verdacht, zekere bescherming toe tegen aanhouding en beslaglegging op hun eigendommen (tenminste, als de verdachten voldoende gegoed zijn); — bepaald wordt verder dat de Gouwenaren hetzelfde recht zullen genieten als de burgers van Leiden bezitten en dat hun rechtscollege, in geval van onzekerheid, bij het Leidse college raad kan inwinnen; — en, tot slot, dat hun militaire verplichtingen bestaan uit het leveren van vijf man, die zij op eigen kosten moeten uitrusten en onderhouden. Wie tot nu toe deze tekst, de oudste Goudse stadsrechtoorkonde, wilde gebruiken als bron voor de vroege geschiedenis van de stad, kwam voor aanzienlijke problemen te staan. Een half dozijn auteurs van de achttiende eeuw tot heden heeft, ieder op zijn beurt, iets over de oorkonde te berde gebracht. In de meeste gevallen komt het er op neer dat de tekst, of een bepaald gedeelte ervan, 'verdacht' zou zijn, of 'bevreemdend ', of 'anachronistisch', of regelrecht onecht, vervalst. Van den Bergh beschouwde de titel 'graaf van Zeeland' die Floris V naast de titel 'graaf van Holland' voert, als een anachronisme; Hugenholtz sloot zich bij die mening aan. Ook het feit dat heer Nikolaas van Kats in deze oorkonde als begunstigde voorkomt, bevreemdde Van den Bergh; heer Nikolaas was immers geen heer van Gouda, maar ten hoogste voogd van de onmondige vrouwe van die stad. Niermeyer beschouwde de toekenning van tolvrijdom als een onecht bestanddeel. De Gouwenaren zouden volgens hem pas tien jaar later, in 1282, hun eerste tolprivilege hebben ontvangen. Een volgend twistpunt betreft het feit dat de tekst in twee versies is overgeleverd, een Latijnse en een Nederlandse, twee versies die elkaar inhoudelijk niet geheel dekken en die beide alleen

De tijd van ontstaan van het oudste Goudse stadsrecht en van Gouda als stedelijke nederzetting