Ηχοτοπίο της μοναχικής λατρείας

Στην παρούσα εργασία εξετάζεται η ακουστική διάσταση της μοναχικής πολιτείας, του μοναστικού τρόπου και τόπου ζωής ως ενιαίο ηχοτοπίο, το οποίο εκφράζει την πορεία του ανθρώπου προς την υπαρξιακή ολοκλήρωσή του στην κοινωνία του με τον Θεό, στο «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν». Η μελέτη του ηχοτοπίου της μοναχικής λατρείας από τις θεολογικές, ασκητικές απόψεις και τις μαρτυρίες της λειτουργικής πρακτικής αποδεικνύει ότι στη βάση του ηχητικού ιδεώδους της βρίσκεται η ενότητα του φθεγγομένου λόγου και των σωματικών κινήσεων και σχημάτων («χειρονομία», «ήχο-νευματικό σύστημα»), ως έκφραση της προσπάθειας του ανθρώπου προς την θεϊκή μίμηση. Εστιάζουμε στην κυριαρχία της φωνής στο ακουστικό ιδεώδες της Ορθόδοξης λατρείας (της ελληνικής και ρωσικής παραδόσεως), η οποία έχει μια βαθειά ιστορική και θεολογική βάση, εκφράζοντας το νόημα του Χριστιανισμού ως θείας φύσεως μίμησιν. Αποδεικνύεται ότι ο ζωντανός, φθεγγόμενος λόγος σε συνδυασμό με την χειρονομία και την σιωπή είναι θεμελιώδης στην τέχνη της λατρείας. Η φωνή του ανθρώπου ως ακουστική έκφραση της προσωπικότητας στην σύνδεση των τριών υποστάσεων της ουσίας της, δηλαδή του ήχου, της σιωπής και της χειρονομίας, θεωρείται ως μια χωρική παρουσίαση της ψυχοσωματικής του ακεραιότητας. Το ήχο-νευματικό σύστημα της θείας λατρείας φανερώνει τα νοήματα και συνδέει τα αντίθετα σε μια «πνευματική χοροστασία» της θείας λατρείας, δηλαδή της χώρας της θεϊκής μιμήσεως, όπου αποκαλύπτεται η ουσιαστική ταυτότητα των όντων ως εικόνων του Θεού.